Tìm hiểu về phanh tang trống và những ứng dụng phanh tang trống đối với xe ba bánh

Phanh tang trống còn được gọi cái tên khác là phanh cơ là loại phanh được sử dụng lâu đời nhất. Phanh tang trống hay được sử dụng cho xe có công suất nhỏ. Dễ thấy nhất đó là trên xe máy. Hiện nay phanh tang trống cũng hay thường được sử dụng cho các dòng xe lôi chuyên dụng. Bài viết sau đây sẽ giải thích rõ cấu tạo phanh tang trống. Nguyên lý hoạt động cũng như ứng dụng phanh tang trống trong thực tế.

Tìm hiểu chung về phanh tang trống xe máy, xe ba bánh

Các bộ phận cơ bản của phanh tang trống gồm: trống phanh, guốc phanh, má phanh và các bộ phận truyền lực khác. Trống phanh chịu được mài mòn, độ bền rất là cao và tản nhiệt tốt. Thường được làm từ gang xám, hình trụ.

Nhưng do đặc tính của gang là giòn và dễ vỡ nên các nhà sản xuất đã dần thay thế bằng hợp kim thép và các-bon. Chuyển động của trống phanh theo vòng quay của xe và được gắn cố định vào trục xe.

1/ Cấu tạo phanh tang trống 

Cấu tạo phanh tang trống gồm có như sau:

+ Xi lanh bánh xe hay còn gọi là xi lanh phụ: là buồng chứa piston, dầu, cuppen

+ Piston: được nối với guốc phanh, khi có áp suất dầu sẽ đẩy ra làm cho má phanh ép vào trống phanh giúp giảm tốc độ xe hoặc dừng xe.

+ Cuppen:làm kín xi lanh không có khí lọt vào cũng như rò rỉ dầu. Ngoài ra nó còn có tác dụng hồi vị piston.

+ Má phanh: là bộ phận trực tiếp ma sát với trống phanh.

+ Lò xo hồi vị: Khi áp suất dầu giảm lò xo có tác dụng ép piston trở về vị trí ban đầu.

Lực phanh của phanh tang trống không quá lớn. Nên chỉ đủ hãm các loại xe máy có công suất thấp với dung tích xi lanh dưới 175cc. Đối với các xe máy công suất lớn, phanh tang trống có tác dụng tối đa khi chạy ở tốc độ thấp. Vì lực hãm phanh không đủ để dừng xe nên phanh loại này không phù hợp khi chạy xe ở tốc độ cao.

2/ Các loại phanh tang trống phổ biến

Tùy vào mục đích sử dụng và cấu tạo guốc dẫn kéo mà phanh tang trống được chia làm nhiều loại khác nhau. Đặc điểm, mục đích mà guốc dẫn và kéo tạo ra sẽ quyết định việc sử dụng phanh một cách chính xác gồm có 4 loại sau:

+  Phanh tang trống loại dẫn và kéo.

+  Phanh tang trống loại 2 guốc dẫn.

+  Phanh tang trống loại có 1 trợ động.

+  Phanh tang trống loại có 2 trợ động.

Cơ cấu phanh tang trống có nguyên lý hoạt động như thế nào

Lực sẽ được sinh ra bởi cấu tạo phanh tang trống khi người lái xe đạp chân phanh. Lực này sẽ tiêu trừ lực quán tính và làm cho các bánh xe dừng lại. Hay hiểu một cách khác, động năng quay của các bánh xe do ma sát sẽ được chuyển thành nhiệt năng. Nhờ vào tác động của phanh làm cho các bánh xe dừng quay.

1/ Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của phanh tang trống như sau:

 – Phanh tang trống sẽ làm bánh xe ngừng quay bằng áp suất thủy lực. Áp suất thủy lực sẽ được truyền từ xi lanh chính đến xi lanh phanh phụ, guốc phanh sẽ được ép vào phần trống phanh (trống phanh quay cùng với lốp).

 – Khi không có sự xuất hiện của áp suất đến xi lanh phanh bánh xe. Lực từ lò xo phản hồi sẽ đẩy guốc phanh rời khỏi phía mặt trong của trống và quay lại vị trí ban đầu.

2/ Ưu nhược điểm của phanh tang trống

 Ưu điểm: Phanh tang trống được áp dụng nhiều trong kỹ thuật lắp ráp động cơ phương tiện giao thông do có giá thành rẻ. Để giảm chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Phanh tang trống dễ dàng tháo gỡ và thay thế phụ kiện từng phần mà không đòi hỏi kỹ thuật quá cao.

 Nhược điểm: Nhược điểm lớn nhất mà phanh tang trống chưa khắc phục được đó là vấn đề tản nhiệt. Dù cho có chế tạo phanh tang trống bằng chất liệu là gang hay nhôm thì khả năng tản nhiệt vẫn rất là thấp. Do kết cấu kín dẫn đến việc biết dạng má phanh và guốc phanh đo nhiệt độ. Phanh tang trống khó vệ sinh do kết cấu kín, dễ bám bụi. Chính vì thế độ bền của phanh tang trống khá là hạn chế.

Ứng dụng của phanh tang trống đối với xe ba bánh trở hàng

Hiện nay hầu hết các dòng xe lôi ba bánh dùng để trở hàng. Xe ba bánh trở hàng có tính ứng dụng rất cao đối với Việt Nam. Không thể phủ nhận lợi ích mà xe lôi trở hàng đem lại. Và được coi như một phương tiện phổ biến ngày nay.

Bởi vận tốc xe lôi trở hàng chỉ ở mức trung bình. Và do là xe trở hàng nên xe có bộ khung xe khá nặng. Nên nếu lựa chọn phanh xe là loại thắng đĩa là một sai lầm dễ gây nguy hiểm. Xe có trọng tải nặng mà thắng đĩa được bóp nó sẽ khiến xe dừng lại một cách đột ngột và cứng ngắc.

Sẽ có 2 trường hợp xảy ra khi xe ba bánh được dùng phanh đĩa

• Thắng đĩa sẽ bị cong gãy – hoặc vỡ phần gắn với trục bánh xe
• Toàn bộ phần hàng sẽ dồn lực về phía trực khiến xe mất cân bằng hoặc hàng hóa bị lao ra khỏi xe.

Cả 2 điều kể trên đều cực nguy hiểm. Vậy nên phanh tang trống là một lựa chọn tuyệt vời cho loại xe ba bánh trở hàng này.  Nó mớm đà giữ từ từ. Mang lại cảm giác dễ xử lý cho người điều khiển. Không làm cho xe văng theo quán tính quá nhanh.

Một số lỗi thường gặp của phanh tang trống

Sau đây là một số lỗi thường gặp khi sử dụng phanh tang trống:

+ Phanh không ăn: Hiện tượng này xảy ra khi bóp hoặc đạp phanh rất mạnh. Nguyên nhân là do má phanh bị mòn chưa được điều chỉnh hoặc thay thế. Dính dầu mỡ vào bề mặt má phanh làm giảm ma sát với trống phanh. Hoặc má phanh bị chai lì cũng sẽ gây ra hiện tượng này.

+ Phanh bị kêu: Khi sử dụng phương tiện thì đây là hiện tượng dễ dàng nhận thấy nhất. Nguyên nhân chính là do cát hoặc nước dính vào má phanh, mặt trống phanh bị trầy xước…

+ Má phanh nhanh mòn hoặc trơ lì: Hiện tượng này là do má phanh kém chất lượng hoặc do má phanh bị rà liên tục vào trống phanh.

+ Bó phanh: Hiện tượng này xảy ra sau khi nhả phanh nhưng má phanh không tách khỏi trống phanh để trở về vị trí ban đầu. Lò xo hồi vị bị yếu, trục quả đào bị mòn và khô dầu có thể là nguyên nhân gây ra hiện tượng này.

+ Má phanh bong, vỡ: Hiện tượng này hiếm khi xảy ra. Nhưng một khi mà đã xảy ra thì hậu quả vô cùng lớn. Khi má phanh bị bong, vỡ sẽ khiến cho bánh xe bị kẹt cứng gây dừng xe đột ngột. Rất nguy hiểm khi đang đi nhanh hoặc đi đường đông người.

Qua những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu chi tiết về cấu tạo phanh tang trống. Nguyên lý hoạt động và ứng dụng của phanh tang trống đối với xe ba bánh trở hàng. Nếu bạn muốn lái xe ba bánh trở hàng được tốt hơn bạn cần nắm rõ các kiến thức liên quan đến xe. Đó là cách giúp bạn có những chuyến xe suôn sẻ, an toàn.